Kto dziś pamięta, że Brzozów był uzdrowiskiem? Niewielu współczesnych mieszkańców łączy tutejsze lasy z kuracjuszami i efektowną zabudową uzdrowiskową. Chociaż zdrojowisko istniało dwie dekady, warto o nim przypomnieć, ze względu na rozmach tej inwestycji i obiecujące perspektywy, które zaprzepaściła II wojna światowa, a potem władza ludowa.
Ostatnimi laty historię „Brzozowa-Zdroju” spopularyzowali pracownicy Nadleśnictwa Brzozów, tworząc ścieżkę przyrodniczo-dydaktyczną. Miejscem tym zainteresowała się też grupa pasjonatów, która w 2020 r. założyła Towarzystwo Przyjaciół Brzozowa-Zdroju. Jego członkowie, przy wsparciu innych miłośników lokalnej przeszłości, leśników i badaczy, odsłonili pozostałości najważniejszych obiektów zdrojowych.
Poprzez gruntowne prace w terenie, badania w archiwach i współpracę z wieloma osobami i instytucjami towarzystwo działa na rzecz poszerzenia wiedzy o historii miasta. Pomoc pozyskana z różnych źródeł pozwoliła odkryć zapomniane karty przeszłości brzozowskiego zdroju m.in. poprzez stworzenie małej infrastruktury w postaci ścieżki, tablic, wiaty i wyeksponowanie pozostałości obiektów dawnego kompleksu zdrojowego.
Podczas krótkiego spaceru odwiedzimy miejsca, gdzie stały obiekty uzdrowiska, m.in. dom zdrojowy, łazienki, stróżówka z wozówką, pralnia, gajówka. W pobliżu tego pierwszego obiektu powstała zadaszona wiata turystyczna, gdzie można odpocząć w otoczeniu obrazów Arkadiusza Andrejkowa powstałych na kanwie oryginalnych fotografii z czasów funkcjonowania uzdrowiska i „leśnego” seminarium. Zapraszamy do odkrywania sekretów naszej „brzozowskiej Atlantydy”!
Anatolówka
Gdyby uzdrowisko nie uległo zniszczeniu i istniało nadal w tym miejscu, pierwszym napotkanym obiektem byłaby willa biskupia „Anatolówka” – umiejscowiona najbliżej drogi dojazdowej, a w pewnym oddaleniu od głównych zabudowań zdrojowych. Stojąc pod wiatą, skierujmy wzrok w stronę kapliczki Dobrego Pasterza i terenu powyżej, tam właśnie stała „Anatolówka”. Wzniesiono ją w podobnym stylu jak pozostałe budynki zdrojowe – była to drewniana, jednopiętrowa willa na podmurówce kamiennej z mansardami, otoczona gankami wspartymi na drewnianych słupach. Budynek mieścił 20 pokoi i posiadał powierzchnię 308 m2 oraz kubaturę 2772 m3.
W okresie funkcjonowania brzozowskiego uzdrowiska willę przeznaczono na punkt wypoczynku, rozrywki i noclegu dla gości duchownych oraz świeckich. Czyli pełniła podobne funkcje, jak położony głębiej, w lesie dom zdrojowy. Podobnie jak inne budynki zakładowe „Anatolówka” była zelektryfikowana i wyposażona w urządzenia odpowiadające ówczesnym wymogom higieny. W okresie okupacji hitlerowskiej willa służyła wychowankom i profesorom z przeniesionego z Przemyśla seminarium duchownego. Od 1946 r. przysposobiono ją na zakład opiekuńczy dla sierot wojennych. Niestety, uległa całkowitemu zniszczeniu w wyniku pożaru, który z niewiadomych przyczyn wybuchł w budynku 3 maja 1948 r.