Mieczysław Orłowicz (1881-1959)

Polski działacz i pionier w dziedzinach turystyki oraz krajoznawstwa. Współtwórca polskiej turystyki zespołowej. Był jednym z gości Brzozowa-Zdroju w połowie lat 30. XX w.

Mieczysław Orłowicz w latach 20. XX w.
Źródło: Stadjon – tygodnik ilustrowany poświęcony sprawom sportu i przysposobienia wojskowego. 1926, nr 14, s. 2.

Przyszedł na świat 17 grudnia 1881 roku w Komarnie nieopodal Lwowa. Dużą część lat młodzieńczych spędził w Pruchniku u swojego dziadka Jana Krasickiego.

Rodzina Orłowiczów przez wzgląd na status ojca młodego Mieczysława (który był tzw. kandydatem notarialnym, a następie migrował w poszukiwaniu pracy do USA), zmuszona była często zmieniać miejsce zamieszkania, przenosząc się kolejno do Dębicy, Jarosławia, Sambora i Rymanowa. Przyszły nestor polskiej turystyki już jako młodzieniec, przejawiał głębokie zainteresowanie przeszłością i geografią nowo poznanych miejsc.

Zrodzona w młodości pasja odbiła się na pozostałych dekadach życia Mieczysława Orłowskiego.  W czasie studiów prawniczych na Uniwersytecie Lwowskim oraz nauki w Akademii Handlowej w Wiedniu, uczęszczał dodatkowo na zajęcia z historii sztuki i geografii we Lwowie i Krakowie. Podczas lat studenckich podróżował po Europie Zachodniej, gdzie zetknął się nowoczesną turystyką i postanowił przenieść jej założenia na rodzimy grunt.

W 1904 roku rozpoczął organizację tatrzańskich wycieczek dla słuchaczy Towarzystwa Wyższych Kursów Wakacyjnych w Zakopanem, w czasie których osobiście oprowadzał grupy turystów. W 1905 roku uzyskał tytuł doktora nauk prawniczych. W 1906 roku założył Akademicki Klub Turystyczny we Lwowie. Był też współzałożycielem legendarnej Pogoni Lwów.

Podczas I Wojny Światowej pracował w komisji rekwizycyjnej. Dzięki jego poświeceniu i odwadze udało się uratować wiele zabytkowych dzwonów, które zaborcy chcieli przetopić na potrzeby działań militarnych. 

W latach II RP, Orłowicz niezmordowanie działał na rzecz rozwoju polskiej turystyki. Reformował jej założenia oraz organizował niezbędną administrację. Jego zasługą było wyznaczenie przebiegu Głównego Szlaku Beskidzkiego w Karpatach Wschodnich (Wyznakowano go w latach 1926-1928). Mieczysław Orłowicz był też jednym z pomysłodawców Górskiej Odznaki Turystycznej.

Po II wojnie Światowej kontynuował pracę nad rozwojem turystyki w Polsce. Jego głównym obiektem zainteresowań były wówczas Ziemie Odzyskane. Mieczysław Orłowicz zmarł 4 października 1959 roku w Warszawie w wieku 78 lat. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Powązkach.

Dr Orłowicz zasłynął jako autor wielu przewodników opisujących dziesiątki miast, regionów, krajów i pasm górskich w całej Europie. W ciągu swego życia przebył pieszo ok. 140 tysięcy kilometrów (trzykrotność długości równika). Na jego część nazwano w 1974 roku bieszczadzką przełęcz pomiędzy Smerkiem i Połoniną Wetlińską. Jest też patronem Oddziału PTTK w Przemyślu.

Mieczysław Orłowicz jako kierownik Referatu Wydawniczego w Wydziale Turystycznym Ministerstwa Komunikacji w 1934 r. odbył podróż po podkarpaciu. W jej trakcie zawitał również do Brzozowa – Zdroju. Wystawił uzdrowisku krótką, acz pozytywną recenzję, której treść zamieszczono m.in. na łamach krakowskiego dziennika „Czas”.

 (https://brzozowzdroj.com/archiwalia/opis-objazdu-dra-mieczyslawa-orlowicza-po-podkarpackich-miejscowosciach-turystycznych-1934-r/ )

Pionier polskiej turystyki był również autorem publikacji  „Ziemia Sanocka. Przewodnik Ministerstwa Komunikacji” (z 1936 roku), w którym zawarł wzmiankę o brzozowskim uzdrowisku. W broszurze umieszczono ponadto fotografię domu zdrojowego, wykonaną przez Henryka Poddębskiego.

(https://brzozowzdroj.com/archiwalia/wzmianka-o-brzozowie-zdroju-z-publikacji-dra-m-orlowicza-ziemia-sanocka-przewodnik-ministerstwa-komunikacji-1936-r/)

Źródła:

D.H., Nasz patron, https://przemysl.pttk.pl/nasz-patron (dostęp: 19.03.2025).

Orłowicz Mieczysław, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Orlowicz-Mieczyslaw;3951862.html (dostęp: 19.03.2025).

Rozwój letnisk na Podkarpaciu, „Chwila. Dziennik dla spraw politycznych, społecznych i kulturalnych”, nr 5466 (11.06.1934), s. 11-12.

M. Orłowicz,  Ziemia Sanocka. Przewodnik Ministerstwa Komunikacji, Warszawa 1936.

M. Orłowicz, Moje wspomnienia turystyczne, opr. Wanda Ferens, Warszawa 1970.