Ks. Jan Grochowski (1886-1959)

Katolicki duchowny oraz pierwszy rektor przeniesionego z Przemyśla do Brzozowa-Zdroju Seminarium Duchownego.

Urodził się 18 listopada 1886 roku w Gliniku Polskim nieopodal Jasła. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Tarnowcu, w 1899 roku rozpoczął naukę w gimnazjum w Jaśle. Następnie kontynuował kształcenie w gimnazjum w Przemyślu jako alumn Małego Seminarium.

W 1907 roku zdał maturę, po czym wstąpił do Seminarium Duchownego w Przemyślu oraz rozpoczął studia na Instytucie Teologicznym. Po zakończeniu drugiego roku formacji, został skierowany przez biskupa Józefa Sebastiana Pelczara na studia do Rzymu. Po czterech latach nauki za granicą, w 1913 roku obronił doktorat z teologii. Wkrótce potem otrzymał świecenia kapłańskie w kościele oo. redemptorystów w Mościskach, po czym biskup Pelczar powierzył mu funkcję osobistego sekretarza.

W 1915 roku skierowano go na parafię katedralną w charakterze wikariusza, następnie od roku 1916 ponownie objął stanowisko kapelana biskupiego.

W 1921 roku ks. Grochowski został ojcem duchownym seminarium przemyskiego. Równolegle wykładał on na Instytucie Teologicznym, a w 1934 roku mianowano go rektorem Seminarium Duchownego w Przemyślu. Otrzymał ponadto kanonię w Kapitule Katedralnej.

Po wybuchu II wojny światowej, przemyskie seminarium zostało przejęte przez wojska sowieckie, które uniemożliwiły klerykom pobierania nauk. Biskup Franciszek Barda, zdołał jednak przemieść wspomnianą instytucję do części zabudowań kompleksu Brzozowa – Zdroju po niemieckiej strefie wpływów okupowanej Polski.

Naukę w nowym miejscu rozpoczęto od 1940 roku. Ksiądz Grochowski pomimo trudnych warunków materialnych i bytowych, podjął wzmożone starania, by zapewnić klerykom i wykładowcom możliwość funkcjonowania. Ponadto musiał się stale liczyć z brutalnymi rewizjami władz hitlerowskich.

Ostatecznie po wyparciu Niemców z Brzozowa i pojawieniu się wojsk sowieckich w 1944 roku, postanowił zrezygnować z kierowania seminarium z powodu nadwyrężonego zdrowa. Na stanowisku zastąpił go ks. Michał Jastrzębski.

Ksiądz Grochowski kontynuował posługę kapłańską jako administrator Parafii Katedralnej w Przemyślu (od 1948 roku). Już w kolejnym roku został wyznaczony na proboszcza katedry przemyskiej. W 1953 roku władze komunistyczne zmusiły go opuszczenia Przemyśla do którego wrócił po czterech latach. Pod koniec życia mianowany przez papieża Jana XXIII na tajnego szambelana. Do śmierci sprawował funkcję dziekana dekanatu przemyskiego oraz penitencjarza katedralnego. Zmarł w Przemyślu w opinii świętości 17 sierpnia 1959 roku. Pochowany na miejscowym cmentarzu.

Źródła:

J. Rąb, Seminarium duchowne diecezji przemyskiej 1940-1946 [w:] Chwalcie z nami Panią Świata. Z dziejów Kościoła na ziemi brzozowskiej, pod red. L. Grzebienia, Kraków 1985, s. 244, 245.

S. Zych, Diecezja przemyska obrządku łacińskiego w warunkach okupacji niemieckiej i sowieckiej 1939-1944/45, Przemyśl 2011, s. 93, 94,

https://www.academia.edu/36923591/Diecezja_przemyska_obrządku_łacińskiego_w_warunkach_okupacji_niemieckiej_i_sowieckiej_1939-1944_45 (dostęp: 15.11.2021).